Tôi sinh ra là đứa con cá»§a biển. Lá»t lòng mẹ đã được gá»™i sạch nhau thai bằng bá»t biển.
Những con sóng bạc đầu vẫn căng trà n sức sống ầm à o Ä‘áºp và o bá». Hùng mạnh là thế, oai phong là thế nhưng khi va và o ghá»nh đá vỡ tung tóe muôn phương, nằm lại lòng biển mặn. Qua bao năm, bao chục năm, bao trăm năm, bao nghìn năm, sóng biển vẫn bạc đầu, vẫn hùng mạnh rồi lại yếu má»m, vẫn ầm à o vẫy vùng trong lòng mẹ bao la.
Tôi sinh ra là đứa con cá»§a biển. Lá»t lòng mẹ đã được gá»™i sạch nhau thai bằng bá»t biển. Có phải váºy không mà bây giá» tôi khá»e khoắn, vừa khá»e khoắn, vừa yếu má»m như con sóng nghìn năm ?
Xóm chà i ven biển đếm được và i chục nóc nhà lá liêu xiêu. Phên tre vách nứa dá»±ng lên như thách thức vá»›i đất trá»i…Dân miệt khác đến bảo dân ở đây "chịu chÆ¡i", dám ngữa mặt ngữa lưng thách mưa thách nắng! Dân miệt biển than rằng "Có giá»i chi cho cam, chẳng qua là nghèo nên liá»u! Mà ăn thì nhiá»u chứ nằm bao nhiêu. Tháºm chà những ngưá»i lang bạc kì hồ, nay đây mai đó chỉ cần tán cây hay mái hiên cá»§a thiên hạ, tạt và o đó cÅ©ng qua 1 đêm yên bình. "Nhà " cá»§a há» là vòm trá»i rá»™ng lá»›n, gió giăng tứ bá», giưá»ng chiếu cá»§a há» là vệ đưá»ng còn hắc mùi bụi đất, là vạt cá» ngai ngái sương đêm. Má»™t đêm bình yên hay bão tố rồi cÅ©ng sẽ qua Ä‘i. Trá»i lại sáng và há» sẽ tất báºt vá»›i guồng quay má»›i cá»§a cuá»™c sống.
Nhưng nói thì nói váºy chứ lòng ngưá»i miệt biển buồn nát ruá»™t. Ông bà xưa dạy "an cư thì má»›i lạc nghiệp". Ở đây bao giá» sẽ má»c lên những ngôi nhà chắc chắn bằng gạch, bằng xi-măng, vôi vữa? Bao năm rồi là ng chỉ xam xám má»™t mà u mái lá rệu rạc. Bao giá» là ng sẽ thắp lên ánh Ä‘iện sáng choang như trên phố? Lâu lắm rồi là ng vẫn leo lét và i chục ngá»n đèn dầu, hay sang hÆ¡n má»™t chút là đèn măng-xông.
Äêm thăm thẳm Ä‘en, thấp thoáng và i ánh đèn câu má» má» như ánh lá»a trên biển. Äêm rằm, ánh trăng choà ng má»™t lá»›p áo choà ng cho biển, hắt lên mà u sáng bạc, lấp lánh như tấm lưng con cá gắn vảy trắng láºp lá» giữa biển vô cùng. Äiện sáng là thế đấy, Ä‘iện cá»§a tạo hóa, Ä‘iện cá»§a bầu trá»i chứ không phải là điện cá»§a con ngưá»i tạo ra bằng nước bằng gió…
Ở xóm chà i, tôi chÆ¡i thân vá»›i Hải nhất. Nhà tôi vá»›i nhà Hải chung vách, hai gia đình rất thân nhau. Những đêm câu má»±c vá» mà được dịp sáng trăng, ba tôi và ba Hải khá» khà trên khoang thuyá»n, uống và i ly rượu trắng, nhâm nhi và i con khô má»±c nướng vá»™i và những mẫu chuyện vá» cuá»™c Ä‘á»i miên man không dứt. Tôi nhá» hÆ¡n Hải 2 tuổi, cả hai Ä‘á»u là con trai 1, chÆ¡i chung từ dạo còn bò lung tung trong nhà , nên lá»›n lên cÅ©ng mến tay mến chân. Chỉ có má»—i cái tá»™i là luôn miệng gá»i nhau tao mà y ngá»t xá»›t, hồi đó chẳng biết ngượng miệng là gì.
Buổi sáng tinh mÆ¡ còn nghe hÆ¡i sương pha lẫn vị mặn cá»§a muối là nh lạnh, phản phất trong không khÃ, mÆ¡n man qua là n da cÅ©ng mằn mặn nước biển. Nổi gai. Ấy thế mà tôi thÃch, Hải cÅ©ng thÃch. Mà nghÄ© cÅ©ng tháºt lạ, cái gì tôi thÃch, Hải cÅ©ng bảo thÃch. Cái gì tôi ghét, Hải cÅ©ng nhăn mặt "không ưa được". Ông bà mình bảo lòng tham con ngưá»i là vô đáy. Tôi là trẻ con mà cÅ©ng tham táºn chân… trá»i. Bằng cá»› là cái gì cÅ©ng thÃch Ä‘iá»u gì cÅ©ng thÃch. Chẳng biết vì tÃnh tôi nó váºy hay là tại đầu óc trẻ con chưa đủ lá»›n để còn biết lá»±a ra những cái nà o không ưa được, liệt và o phế phẩm vứt khá»i túi tham.
Má»™t ngà y cá»§a trẻ con trôi qua có biết bao Ä‘iá»u thú vị. Cái thú đầu tiên là tỉnh dáºy lúc má» sáng, Ä‘áºp tay đùng đùng và o vách nứa, réo ầm lên: "Hải Æ¡i, dáºy Ä‘i bắt ghẹ!!!" Và cố im lặng trong và i giây để nghe tiếng vặn mình răng rắc cá»§a thằng bạn trên chiếc giưá»ng á»p ẹp, đặt sóng đôi vá»›i giưá»ng mình, chỉ ngăn cách tấm phên nứa má»ng tanh, tháºm chà má»—i tiếng má»—i tiếng ngáy cá»§a thằng bạn đêm nà o cÅ©ng chui qua khẽ phên quấy rối giấc ngá»§ cá»§a tôi hết. Cái thú thứ 2 bắt buá»™t phải kể đến là lúc 2 đứa tung tăng là m thá»§ lÄ©nh cả đám con nÃt Ä‘i bắt ghẹ. Những con ghẹ khôn cãi trá»i, chui rúc và o những kẹt đá lởm chởm răng cưa như san hô, thò tay và o bắt, à không phải nói là tóm lấy mai và kéo ra má»›i đúng, không khéo là trầy da tróc thịt như chÆ¡i. Hải là "dÅ©ng sÄ© diệt ghẹ" mà cÅ©ng phải và i lần khóc mếu vì bị cà ng ghẹ lỉa chỉa gai đâm rách tay, rỉ máu. Còn tôi chẳng bao giá» ngu dại mà thò tay và o cho ghẹ chÃch. Kéo Hải ra đây, tôi leo tá»t lên má»m đá, ngồi chồm hổm như con cóc trên đó "chỉ tay 5 ngón" coi Hải bắt ghẹ. "Phải bắt thế nà y nè, ở đằng kia kìa, đó đó… Trá»i Æ¡i con ghẹ bá»± Æ¡i là bá»± mà bắt cÅ©ng hụt, bá»™ cáºn hả???" Mấy lần xém bị đánh cho vỡ… cặp mắt kÃnh dà y 3 Ä‘i-ốp rồi, nhưng chắc tại Hải còn chút lương tâm, biết tôi là công tá» bá»™t cá»§a là ng chà i nên cÅ©ng xà xóa bá» qua…
ThÃch nhất vẫn là những báºn tắm biển, mà hầu như ngà y nà o cÅ©ng tắm. Vẫy vùng cùng biển bao la mặn nồng chẳng có gì sướng bằng. Ngâm mình dưới nước, dưới gió, dưới nắng, tất cả những thứ đó đã phá»§ lên thân thể tôi má»™t lá»›p vá» bá»c Ä‘en huyá»n, bóng mịn và rắn chắc - cái mà sinh há»c gá»i là lá»›p da! Hải cÅ©ng Ä‘en, cÅ©ng rắn chắc và khá»e khoắn, ngà y cà ng ná»—i rõ những cÆ¡ bắp chắc lá»i, cuồn cuá»™n như những đợt sóng biển. Hải bảo đấy là đặc ân cá»§a biển. Mà đã là đặc ân cá»§a ai ban cho thì mình phải biết quà trá»ng giữ gìn. Những lúc bên Hải như thế nà y là m tôi có cảm giác được yên bình, yên bình đến ná»—i hình như không chỉ tôi mà cả Hải Ä‘á»u không muốn đánh rÆ¡i hay phá vỡ nó…
Năm tháng lao Ä‘i vùn vụt. Cà ng lá»›n cà ng nháºn ra sao thá»i gian qua nhanh đến không ngá»â€¦ Ngẫm lại thấy tiếc cho những ngà y thÆ¡ dại, nhưng vẫn cứ mong thá»i gian mau qua để mình vụt lá»›n, để là m những gì mình thÃch. Xóm chà i bây giá» cÅ©ng đã thay đổi đến chóng mặt. Những tay thương gia trên thà nh phố "đánh hÆ¡i" thấy vùng biển nà y già u tôm cá. Há» kéo đến xóm chà i, ký hợp đồng mua má»™t khoảng đất thà nh láºp cảng cá, là m nÆ¡i giao nháºn hải sản. Những chiếc thuyá»n câu đến tuổi, giỠđược láºt úp lên bãi cát sau nhà , hưởng những ngà y tháng an nhà n dưới hà ng phi lao ráºm gió. Nhưng tuổi già cá»§a những ngư dân ở đây thì không được thảnh thÆ¡i như thế. Thương gia trang bị thêm nhiá»u Ä‘oà n tà u rất to, há» sÆ¡n phết mặt mÅ©i những chú kình ngư khổng lồ, tất cả ngư dân chuyển lên là m việc trên khoang tà u rá»™ng lá»›n đó. Những chuyến ra khÆ¡i dà i ngà y, má»™t tuần, hai tuần, ba tuần… má»—i lần tà u cáºp cảng, cá biển, má»±c nang, tôm cua… lúc nhúc đầy khoang. Tôi hiểu rằng xóm chà i Ä‘ang "phất", Ä‘iá»u đó cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i việc mồ hôi ngư dân rá» xuống biển nhiá»u hÆ¡n, mặn hÆ¡n… và đôi khi còn có cả vị tanh nồng cá»§a máu và nước mắt…
Những năm cấp 3, Hải đã thuần thục công việc kéo lưới ba truyá»n dạy. Mùa hè Hải hăm hở theo ba là m những cuá»™c hà nh trình dà i, lênh đênh trên biển. Äánh váºt vá»›i sóng, vá»›i gió, vá»›i sức mạnh cá»§a những mẻ cá ăm ắp, Hải Ä‘en sạm hÆ¡n. Nhưng má»—i báºn vá», nụ cưá»i trên môi Hải tươi hÆ¡n, mãn nguyện và kiêu hãnh. Tôi bắt đầu táºp gá»i Hải bằng anh. Má»™t phần vì bị bố mắng là vô kỉ luáºt, má»™t phần tôi cÅ©ng ý thức được Hải Ä‘ang "khổng lồ" đối vá»›i mình. Gia đình tôi quyết không để tôi phải theo nghiệp ngư dân khổ nhá»c, nên đã hướng tôi sang 1 con đưá»ng khác đầy… sách vở, tà i liệu và có cả cặp kÃnh ngà y cà ng dà y độ nặng trì sóng mÅ©i. Hải bảo thÃch nhìn tôi lúc không Ä‘eo kÃnh, coi hiá»n và thư sinh hÆ¡n nhiá»u, khác vá»›i lúc Ä‘eo kÃnh, lém lỉnh và láu cá dze kêu…
Tranh thá»§ những đêm Hải vá», hai đứa kéo nhau ra bãi cát, nằm bắt chéo tay lên đầu chong mắt lên các vì sao nhấp nháy. Tôi ganh tị vá»›i Hải: "Phải chi em được như anh…" "Äể chi?" "Äi biển!" "Äi biển? Huy thÃch lắm hả?" "ÄÆ°Æ¡ng nhiên, yêu biển rất nhiá»u nữa là đằng khác!!!". Hải cưá»i: "Äi biển không đơn giản như Huy nghÄ© đâu. Không phải bất cứ thằng con trai nà o thÃch thì cÅ©ng có thể Ä‘i được. Biển sẽ thẳng thắn từ chối những ai không hợp vá»›i biển đấy!" "Nhưng nếu em được như anh, biển sẽ chấp nháºn em!" "Vì sao?" "Vì em cÅ©ng khá»e mạnh, cÅ©ng can đảm, cÅ©ng yêu biển như anh mà …" Hải nhìn tôi ngạc nhiên, rồi lại cưá»i, nụ cưá»i ngồ ngá»™, mang trong mắt cả mà n trá»i lấp lánh mà u sao sáng…
Hải Ä‘áºu đại há»c Hà ng hải. Hai năm sau tôi lại và o nhân văn, khoa báo chÃ. Hải trêu: "Bảo là yêu biển mà lại bon chen và o nghiệp báo. Äi nhiá»u, Ä‘i mãi, rồi mai mốt sẽ quên mất cả biển, cả anh luôn…" Tôi phân trần: "Là m gì có! Chẳng nÆ¡i nà o đẹp bằng quê mình, em sẽ là 1 phóng viên biển, mang vẻ đẹp cá»§a biển đến vá»›i nhiá»u ngưá»i hÆ¡n…" Hải lặng lẽ chẳng nói gì, bá» tôi ngồi lại 1 mình trên bãi vắng, bÆ¡i ra ghá»nh đá to ngoà i xa. Bóng Hải xa dần, má» nhạt dần… nhá» nhoi nhưng không yếu má»m. Cứng rắn và dẻo dai đến lạ lùng. Tôi đứng bắt tay là m loa, gió biển ấp và o thổi tung là n cát mặn, mát lạnh cả da thịt…
- Hải ơi ! VỠđi…
Hải bÆ¡i vá». Cát li ti trên mái tóc lòa xòa nước biển. Hải cưá»i. Nụ cưá»i tháºt ấm.
- Quà của biển đây!
Äêm không trăng. Những đêm cuối cùng cá»§a mùa hạ còn sót lại hình như Ãt đêm nà o có trăng. Tôi ngồi nhìn mồ hôi rịn trên tráng Hải. Lá»a báºp bùng cháy. Nồi ghẹ luá»™c phả hÆ¡i thÆ¡m Ä‘áºm đà . Ghẹ chấm muối tiêu chanh, ăn 1 lần nhá»› biển, ăn 2 lần yêu biển, ăn 3 lần muốn sống cùng biển trá»n Ä‘á»i. Tôi đã ăn không biết bao nhiêu lần, váºy mà Hải vẫn đãi tôi món ấy trước lúc tôi và o thà nh phố nháºp há»c. "Bá»™ sợ em Ä‘i xa "mất chất" hả?", Hải lém lỉnh: "Äâu có, tại anh biết lên trển rồi đâu có ai luá»™c ghẹ cho Huy ăn nữa đâu…"
Và o giảng đưá»ng, tôi lẫng thẫng như những con sóng xô bá» rồi lại dá»™i ra biển rá»™ng. Bạn thà nh phố cưá»i bảo: Huy nó là "cháu Ä‘Ãt tô" cá»§a Lạc Long Quân đó! Tôi chỉ biết cưá»i… "Biển mặn, nhưng những gì cá»§a biển cÅ©ng Ä‘á»u ngá»t ngà o cả!" Hải từng bảo váºy đấy! Vì thế chắc tôi cÅ©ng ngá»t ngà o, vì tôi thuá»™c vá» biển mà !!!
Những đêm nằm giưá»ng tầng kà túc xá má»›i biết thế nà o là nhá»›. Ná»—i nhá»› cứ chênh chảo, ghì chặt lấy tâm hồn. Bất chợt giá»t nước nóng hổi, mằn mặn rõi xuống môi, má»›i hay là mình Ä‘ang nhá»› biển da diết, nhá»› những thứ thuá»™c vá» biển trong đó có Hải… đến cháy lòng! Hải dặn, khi nà o muốn nghe tiếng biển hát hãy cứ úp hai bà n tay và o tai. Tôi là m thá»â€¦ ầm ầm, ù ù… đúng là tiếng cá»§a biển, tiếng sóng xô bá»â€¦ tôi cứ úp mãi như thế… ầm ầm, ù ù...
******
"Huy có mơ ước gì không?"
"Có chứ! Sống trên Ä‘á»i ai lại chẳng có ước mÆ¡. Nhất là khi ngưá»i ta còn trẻ!"
"Nói cho anh biết đi, ước mơ của Huy là gì?"
"Em hả! Ước gì mình được là cánh hải âu. Có thể bay lượn giữa trá»i lá»™ng gió, Ä‘em những Ä‘iá»m là nh đến cho ghe thuyá»n đánh cá!"
"Còn anh lại muốn mình được như ngá»n hải đăng kia. Ngà n Ä‘á»i thắp sáng, rá»i đưá»ng cho ngư dân mình cáºp bến an toà n..."
*****
Äêm nay sao giăng đầy trá»i. Triệu triệu vì tinh tú Ä‘ua nhau nở trắng cả khoảng không bà ng bạc. Äâu là ngôi sao cá»§a Hải? Äâu là ngôi sao cá»§a tôi?
Biển lặng. Sau những cÆ¡n thịnh ná»™ cuồng phong, biển đã kiệt sức nên xuôi xị, nhÅ©ng nhão như thế. Bình yên! Giá như biển cứ bình yên như thế nà y mãi thì hay. Bảng lảng những gợn mây trắng giữa trá»i, không trăng nên má»i thứ Ä‘á»u không rõ hình dạng… Nhưng hình như trong tôi có má»™t ná»—i mất mát, nó hiện rõ trước mắt tôi… lá»›n hÆ¡n cả biển…
Mùa hè. Tôi vá» quê chỉ để hay 1 cái tin mà mình chẳng há» trông đợi. Hải và nhiá»u ngưá»i khác cùng theo Ä‘oà n tà u đánh cá… Chuyến tà u ra Ä‘i không để lại tăm tÃch… mang theo Hải và nhiá»u hình ảnh quen thuá»™c từ thưở nhá» cá»§a tôi. ÄÆ°á»ng chân trá»i - nÆ¡i tiếp giáp giữa biển vá»›i trá»i bá»—ng trở nên xa xăm, vắng lặng đến hiu quạnh… Biển đôi lúc bá»—ng trở nên hiá»n hoà , hay vốn dÄ© hiá»n hòa? Biển bao la mà chưa bao dung… biển đã cho Ä‘i rất nhiá»u mà lấy lại cÅ©ng không Ãt… Nỡ lòng nà o biển lại cướp Ä‘i Hải..
*****
Hải Æ¡i! Có lẽ lúc nà y Hải cÅ©ng đã mãn nguyện rồi phải không? Chúng ta thuá»™c vá» biển và mãi mãi thuá»™c vá» biển. Những cÆ¡n gió ùa vá», mang hÆ¡i biển mặn chát như những giá»t nước mắt. Ngá»n hải đăng ngoà i xa quét má»™t vệt dà i trước biển. Có phải Hải đấy không? Mà sao mắt biển lại sáng ấm và trải rá»™ng yên bình đến thế…
Hoà ng Dương
Theo Má»±c tÃm online.